آب اكسيژنه بصورت محلول ۶ درصد در ضد عفوني وبوزدايي زخمها بكار مي‌رود. محلول ۱ تا ۲ درصد آن نيز به عنوان كمك‌هاي اوليه در منزل براي ضدعفوني زخمها و خراشيدگي‌ها مصرف مي‌شود. اما استفاده از آن توصيه نمي‌شود. چراكه يك ماده اكسيد كننده قوي بوده و علاوه بر افزايش زمان بهبودي، باعث تشكيل جاي زخم (SCAR) مي‌گردد. شستشو با آب و صابون يا محلول آب و نمك رقيق گزينه بهتري است.
يد در ۳ شكل مورد استفاده قرار مي‌گيرد:
- تنتور يد (TINCTURE OF IODINE): تركيب يد و الكل است. از ۲ تا ۵ درصد يد و الكل اتانول تشكيل يافته است. در ضد عفوني زخمها، و گندزدايي آب آشاميدني مصرف مي‌گردد. اما امروزه استفاده از آن بمنظور ضد عفوني زخمهاي سطحي و كوچك توصيه نمي‌گردد، چراكه باعث شكل گيري جاي زخم (SCAR) گرديده و زمان ترميم و التيام را افزايش مي‌دهد.
- محلول يد دار لوگول (LUGOL`S IODINE)(IKI): از پنج درصد يد، و يديد پتاسيم (POTASSIUM IODIDE) و آب مقطر تشكيل يافته است.
ساولن در ضدعفوني سريع ابزارها و وسايل پزشكي و جراحي و همچنين شستشوي دست جراح و تميز كردن زخمها كاربرد دارد. همچنين محلول يك درصد آن براي ضدعفوني زخمها و شستن پوست دست و بدن بسيار مناسب است. اين ماده باكتري كش قوي است، ولي بر ويروس‌ها اثري ندارد. از تماس ساولن با چشم و گوش بايد جلوگيري كرد. ورود آن در گوش باعث كر شدن مي‌شود. ساولن بايد به دور از نور و در ظرف‌هاي كدر نگهداري شود. درب ظروف محتوي ساولن نبايد چوب پنبه‌اي و پلاستيكي باشد. زيرا اين مواد، ساولن را خراب مي‌كنند. ساولن توسط صابون شسته و بي‌اثر مي‌شود.
پوويدون آيوداين (POVIDONE IODINE) يا همان بتادين(BETADINE) يك يدوفور است كه اثرات تحريك كنندگي يد در آن كاهش يافته‌است. بتادين يكي از مواد ضدعفوني كننده قوي مي‌باشد كه به طور گسترده‌اي براي ضدعفوني و پانسمان زخمها به كار مي‌رود. يدوفور (IODOPHOR) ماده‌اي است متشكل از يد و يك عامل حل كننده نظير پوويدون يا سورفكتانت كه وقتي بصورت محلول است يد آزاد مي‌كند. گزينه بهتري براي ضدعفوني سطح پوست و زخمها است، چراكه بر روي روند التيام اثر منفي بر جاي نگذاشته و با در اختيار داشتن يد فعال كافي اثري پايدارتر دارد. مزيت آنتي سپتيك‌هاي حاوي يد، طيف گسترده فعاليت ضد ميكروبي (كشتن غالب پاتوژن‌ها حتي اسپورها) مي‌باشد.
پادزيست'*[۱] يا آنتي بيوتيك (به انگليسي: antibiotic) به صورت كلي فراورده يا ماده‌اي است كه از يك ميكروارگانيسم توليد يا از آن گرفته مي‌شود و ميكروارگانيسم‌هاي ديگر را از بين مي‌برد يا مانع فعاليت آنها مي‌شود. اما در كاربرد معمولتر، اين تعريف شامل انواع آنتي‌بيوتيك‌هاي صنعتي همچون سولفوناميدها و كينولون‌ها مي‌شود. انواع مختلف آنتي‌بيوتيك‌ها از لحاظ خصوصيات شيميايي، فيزيكي، داروشناسي، طيف ضد ميكروبي و مكانيسم عمل با هم تفاوت دارند.[۴]
آنتي بيوتيك‌هاي با طيف وسيع، آنهايي هستند كه در مقابل انواع مختلف ميكرو ارگانيسم‌ها فعال مي‌باشند. مانند تتراسايكلين كه در مقابل بسياري از باكتري‌هاي گرم منفي، كلاميديا، مايكوپلاسما و ريكتزياها موثّر است. آنتي بيوتيك‌هاي با طيف محدود، آنهايي هستند كه فقط در مقابل يك ميكروارگانيسم يا طيف بسيار محدودي از ميكروارگانيسم‌ها فعال مي‌باشند؛ مانند وانكومايسين كه عمدتاً در مقابل كوكسي‌هاي گرم مثبت مانند استافيلوكوك‌ها و انتروكوك‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
آنتي بيوتيك‌ها مواد شيميايي اي هستند كه از دو راه طبيعي و مصنوعي به دست مي‌آيند. آنتي‌بيوتيك‌هاي طبيعي از ميكروارگانيسم‌هايي مانند قارچ‌ها و باكتري‌ها گرفته مي‌شوند. امروزه با پيشرفت شيمي پزشكي، بيشتر آنتي‌بيوتيك‌هاي جديد، حاصل تغييرات مولكولي بر روي آنتي‌بيوتيك‌هاي طبيعي هستند. آنتي بيوتيك‌ها به دو گروه عمدهٔ آنتي بيوتيك‌هاي باكتريوسيد، كه باعث مرگ سلول بيماريزا مي‌شوند و باكتريواستاتيك، كه موجب توقف رشد و ثابت ماندن تعداد سلول بيماريزا مي‌گردند، طبقه‌بندي مي‌شوند.
ميكروب كش (به انگليسي: Microbicides) هرگونه زيست‌كش (به انگليسي: Biocide) است كه عفونت‌هاي ميكروبي شامل عفونت‌هاي ويروسي و باكتريايي را از بين مي‌برد. زيست‌كش يك ماده شيميايي يا ميكروارگانيسم است كه مي‌تواند هر گونه ارگانيسم مضر را با استفاده از روش‌هاي شيميايي يا بيولوژيكي از بين برده، خنثي يا كنترل‌كند. ميكروب كش‌هايي كه تنها ويژهٔ نابود سازي ويروس‌ها هستند شامل داروهاي ضد ويروسي (به انگليسي: Antiviral drug) و ويروس‌كش‌ها (به انگليسي: Virucide) مي‌باشند.
ضد باكتري‌ها (به انگليسي: Antibacterials) موادي هستند كه تنها قابليت نابود سازي باكتري‌ها را دارند.
نخستين توضيح گسترده پيرامون استفاده نوين از ضدعفوني‌كننده‌ها در عمل‌هاي جراحي در سال ۱۸۶۷ توسط جوزف ليستر جراح انگليسي و طي مقاله‌اي با نام اصول گندزدايي در عمل جراحي (به انگليسي: Antiseptic Principle of the Practice of Surgery) منتشر گشت كه در آن از نظريهٔ ميكروب‌هاي بيماريزا كه نخستين بار توسط لويي پاستور بيان شده بود اقتباس گرديد. طبق اين مقاله استفاده از موادي مانند فنول مي‌تواند بسياري از ميكروب‌ها را كشته و محل جراحي را ضدعفوني كند. برخي روش‌هاي ضدعفوني مشابه در گذشته توسط دانشمنداني چون بقراط و جالينوس و همچنين در كتيبه‌هاي باستاني سومري بيان گشته‌اند. افرادي چون جوزف اسميت براي نخستين بار از موادي مانند الكل براي ضدعفوني زخمها و جراحت‌ها استفاده نمودند.[۱] نخستين استفاده از مواد ضدعفوني‌كننده را مي‌توان در عصر باستان و به هنگام موميايي كردن اجساد مشاهده نمود. امروزه از محلول آب و فنل كه داراي قدرتي خاص و ثابت است به عنوان معياري براي مقايسهٔ تأثير و قدرت ضدعفوني‌كننده‌ها استفاده مي‌شود
ضدعفوني‌كننده‌ها از عفونت، پوسيدگي و گندخوني جلوگيري مي‌كنند. استفاده از ضدعفوني‌كننده‌ها براي تأمين سلامتي بسيار ضروري است و از عوامل مهم پيشگيري از بيماري‌ها، بويژه بيماري‌هاي مسري مي‌باشد. تفاوت اصلي ميان ضدعفوني‌كننده و پادزيست يا آنتي بيوتيك در اين است كه مواد ضدعفوني‌كننده فقط استعمال خارجي دارند و باكتري‌ها را نابود سازند در حالي كه پادزيستها پس از مصرف خوراكي يا تزريقي وارد خون مي‌شوند و عوارض كمي براي بدن دارند. همچنين از مواد ضدعفوني‌كننده براي ساخت مواد گندزدا استفاده مي‌شوند.
مواد ضدعفوني‌كننده شامل دو دسته هستند، مواد ضدعفوني‌كنندهٔ باكتري كش (به انگليسي: Bactericide) كه قابليت نابود سازي مستقيم سلول باكتري از طريق نابودسازي ديواره آن كه منجر به جذب آب، تورم و تركيدن آن مي‌شود، را دارند و مواد ضدعفوني‌كنندهٔ مهارگر باكتري (به انگليسي: Bacteriostatic) كه از رشد و تقسيم سلولي باكتري جلوگيري مي‌كنند.
ضدعفوني‌كننده‌ها يا مواد آنتي سپتيك (به انگليسي: antiseptic) دسته‌اي از مواد هستند كه در سطح پوست، بدن و در بافت‌هاي زنده استفاده مي‌شوند و با اثر بر باكتري‌ها، ويروس‌ها، قارچ‌ها، اسپور باكتري‌ها و ساير ميكروارگانيسم‌هاي بيماريزا، آنها را از بين مي‌برند يا از رشد آنها جلوگيري مي‌كنند.
گندزداها (به انگليسي: Disinfectant) مواد پاك كننده ابزار، وسايل، لباس‌ها، كاشي‌ها، وان حمام، دستشويي و حمام هستند. مواد گندزدا براي پاكيزگي سطوح غير زنده و مواد ضد عفوني كننده براي بافت‌ها و موجودات زنده به كار مي‌روند.
ضدعفوني به معني سترون كردن نيست و در ضدعفوني ميكروارگانيسم‌هاي بسيار مقاوم مانند هاگ باكتري‌ها و پريون‌ها از بين نمي‌روند.